طراحی برنامۀ عصبی شناختی رایانه- محور جهت اندازه گیری و بررسی حافظه فعال با هدف غربالگری کودکان در معرض اختلال خواندن یا دیسلکسیا

مقدمه و اهداف اختلال خواندن یا دیسلکسیا شناخته شده ترین اختلال یادگیری خاص با منشا عصب زیست شناختی است. این اختلال، به مشکل در یادگیری خواندن علیرغم هوش بهنجار و فراهم بودن محیط آموزشی مناسب در خانه و مدرسه باز می گردد. شناسایی دیرهنگام اختلال یادگیری و مداخلۀ بهنگام آن، آیندۀ فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر نیز طراحی برنامۀ عصبی-شناختی جهت اندازه گیری و بررسی حافظۀ فعال کودکان پیش دبستانی جهت غربالگری و تشخیص زودهنگام کودکان با عملکرد متفاوت متفاوت می باشد. مواد و روش ها برنامه عصبی شناختی طراحی شده با تکیه بر نظریه های عصبی-شناختی، بویژه نظریۀ پردازش اطلاعات، و توسط نرم افزار سی شاپ طراحی گردید. برای تعیین خروجی برنامه و به زبانی دیگر هوشمندسازی برنامه، به داده ها و کارکرد نمونه هایی با تشخیص قطعی دیسلکسیا و یا بدون اختلال، نیاز بود. بدین منظور، 256 کودک بصبوت تصادفی خوشه ای انتخاب و عملکرد آنها در انجام برنامه ثبت و ذخیره گردید. این کودکان به مدت دو سال پیگیری شدند. در انتهای دوم دبستان از داده های 237 نفر از همان نمونۀ اولیه که تشخیص آنها قطعی شده بود، برای خروجی و هوشمندسازی برنامه استفاده شد. یافته ها یافته ها نشان داد که برنامه عصبی-شناختی رایانه-محور طراحی شده، دارای روایی قابل قبول از نظر متخصصان بوده و پایایی برنامه نیز در سطح معناداری 0.05 برای حافظۀ دیداری 87/0و حافظۀ شنیداری 91/0 به دست آمد. اعتبار برنامه نیزبه ترتیب، 67/0و 78/0 برای حافظۀ فعال دیداری و شنیداری حاصل گردید که در سطح 0.001 معنادار بود. نتیجه گیری برنامۀ عصبی-شناختی طراحی شده، ابزاری معتبر برای اندازه گیری و بررسی حافظۀ فعال است. این برنامه قادر است به عنوان یک ابزار غربالگری برای تشخیص زودهنگام کودکان مستعد دیسلکسیا بکار گرفته شود.